De fronttand centraal: congresverslag FRONT 2023
Congresverslag
Op het door Bureau Kalker georganiseerde congres ‘Front 2023 – De fronttand centraal van 12 mei 2023 stak als eerste Marga Ree, endodontoloog, van wal met een lezing over de oorzaken van een verkleurd frontelement. Verkleuring kan ontstaan door extrinsieke componenten, door microlekkage en/of door gebruikte irrigatie- of vulmaterialen, zoals MTA, en door interne calcificatie en obliteratie. Bij verkleuring met een necrotische pulpa is een wortelkanaalbehandeling geïndiceerd, waarna inwendig gebleekt kan worden. Een literatuuronderzoek naar gebruikte producten vanaf 1966 tot 2011 toonde aan dat alle onderzochte producten kleurverandering kunnen veroorzaken en dat daarom het advies wordt gegeven alle endodontische vulmaterialen 2 mm onder de glazuur-cementgrens aan te brengen in cosmetisch kritische locaties.
Marga Ree besprak de verschillende mogelijkheden voor behandeling van een verkleurd gebitselement. De walking bleach-methode met natriumperboraat is veilig en effectief maar er kan op termijn kleurregressie optreden. Het is belangrijk dat voor het bleken alle debris (let op de pulpahorens) en oud vulmateriaal uit de pulpakamer wordt verwijderd om kans op recidief te minimaliseren. Het gebruik van 33% H2O2 moet vermeden worden gezien de grote kans, zeker in combinatie met hitte, op cervicale resorptie. Intrinsieke verkleuring door calcificatie van de pulpa na bijvoorbeeld trauma is lastiger aan te pakken vanwege de kans op het verzwakken van het gebitselement of zelfs perforatie. Omdat 75% van de gecalcificeerde gebitselementen geen endodontische behandeling nodig heeft, kan met 16% carbamideperoxide extern worden gebleekt, al kan het wel heel lang duren voordat het gewenste resultaat wordt behaald.
Dr. Paul de Kok, restauratief tandarts, besprak de toename in vraag voor esthetisch herstel in het front. Het is belangrijk de achterliggende oorzaken van deze cosmetische hulpvraag in te schatten om een behandelplan met een goede voorspelbaarheid te kunnen aanbieden. Dit kan lastig zijn omdat er vele opties zijn en niet alle patiënten het totaalconcept accepteren. Daarnaast blijft de vraag hoe je het maximale resultaat met minimale schade kan verkrijgen. Een volledige kroonomslijping is heel mutilerend en alleen geïndiceerd als vervanging van een bestaande kroon of als brugpijler. Weefselbesparende technieken als extern bleken, orthodontie, een composietrestauratie en een porseleinen facing hebben in de hier genoemde volgorde de voorkeur. Het aanwezige tandmateriaal en de eigenschappen van de restauratieve materialen bepalen de keuze tussen composiet en een porseleinen facing.
Parodontoloog Haakon Kuit gaf aan dat de keuze voor een implantaat is geïndiceerd als het frontelement verloren gaat of is gegaan. Zo is een CBCT-scan een must voor het inschatten van de sagittal root positioning. De positie van het implantaat wordt steeds gestuurd door de prothetische constructie. Omdat tandbehoud botbehoud betekent, hield Haakon een sterk pleidooi voor direct implanteren na extractie. Dit vraagt een strak behandelplan dat in teamverband, samen met de tandtechnicus en de restauratief tandarts, op maat van de patiënt wordt gemaakt.
Uitgerekend op ‘De dag van het tandvlees’ sprak hoogleraar preventie en therapie van parodontale aandoeningen, Fridus van der Weijden, over het tandvlees als omlijsting van het front. De esthetische richtlijnen van het front werden bekeken vanuit het oogpunt van pink (PES) en white (WES) aesthetic scores. De restauratie speelt een cruciale rol in het realiseren en behoud van een stabiele biologische breedte. Know your numbers was een heel belangrijke tip om tot een roze esthetiek te komen bij restauraties op natuurlijke gebitselementen of op implantaten. Daarnaast: het kan tot 6 maanden duren voordat het tandvleesniveau volledig gestabiliseerd is. Mits de juiste indicatie kunnen zowel kroonverlengende behandelingen als een tekort aan gingiva chirurgisch verholpen worden.
In haar tweede voordracht besprak Marga Ree de dilemma’s en voorspelbare behandelopties van de gecompromitteerde fronttand. De restauratieve prognose is volgens Marga Ree de bepalende factor van een met glasvezelstift endodontisch behandeld gebitselement met een apicale laesie. Herbehandeling of chirurgie als beste behandeling is niet éénduidig en hangt af van een aantal klinische en patiëntgebonden factoren, wetenschappelijk bewijs, voorkeur van de patiënt en ervaring en oordeel van de clinicus. In de eigen praktijk merkt Marga door de jaren heen voor chirurgie een afname van 10% naar 5% van alle verwezen gebitselementen. Vaak is het eerder de restauratieve prognose dan de endodontische prognose die bepalend is voor behoud of extractie van het gebitselement.
Tot slot ging Paul de Kok in op het indicatiegebied van de conventionele brug en de etsbrug ter vervanging van een ontbrekende fronttand. Soms is de esthetische uitkomst voor een brug voorspelbaarder dan die van een implantaatgedragen kroon. De etsbrug heeft dan weer het voordeel dat deze minimaal invasief is. Ook in deze lezing werd veel aandacht gegeven aan het behoud van de processus alveolaris na extractie en hoe je met een noodvoorziening via een correcte ponticvorm de papillen kan terugbrengen. Deze technieken werden uitgebreid geïllustreerd met aandacht voor het aangezicht, zoals facially driven aesthetics, naast de white en pink aesthetics.
Eindigend met het adagium van Plato waar meermaals naar werd verwezen: “beauty is in the eye of the beholder”.
prof. dr. Lieve Van Zeghbroeck , redacteur
Beeld: Shutterstock)
Dit bericht delen op sociale media? Klik op de deelknop links in beeld en kies uit Facebook, Twitter of Linkedin.